بررسی کانی شناسی و ژئوشیمی ذخیره ی کائولن کجل (شمال غرب هشتجین، استان اردبیل)

ذخیره ی کائولن کجل در 20 کیلومتری شمال غرب هشتجین، جنوب غرب استان اردبیل واقع شده است. این منطقه جزئی از زون دگرسانی کجل- شمس آباد می باشد. زون دگرسانی کجل- شمس آباد نیز بخشی از کمربند آتشفشانی طارم- هشتجین می باشد. توف های آتشفشانی، ایگنمبریت ها و لاواهای تراکی آندزیتی سنگ های غالب محدوده ی مورد مطالعه را تشکیل می دهند. فرآیند کائولینیزاسیون به طور عمده در توف های آتشفشانی و ایگنمبریت ها عمل نموده و این واحدها به عنوان سنگ مادر ذخیره کائولن مورد مطالعه به حساب می آیند. زون های کائولینیزه به صورت عدسی شکل گسترش فراوانی دارند و طیفی از رنگ ها را مابین سفید، زرد و قرمز ایجاد کرده اند. عدسی های کائولنی در اغلب موارد با رگه های سیلیسی همراهند. براساس آنالیزهای xrd در اغلب زون های کائولینیزه ی موجود در محدوده ی مورد مطالعه، کائولینیت کانی اصلی است و کانی های مونت موریلونیت، پالی گورسکیت، زئولیت، اوپال و کوارتز به عنوان کانی فرعی در زون های دگرسان وجود دارند. مشاهدات پتروگرافی نشان می دهند که کانی های اصلی موجود در ایگنمبریت ها و لاواهای تراکی آندزیتی شامل فلدسپارپتاسیم، پلاژیوکلاز، اوژیت و شیشه های آتشفشانی بوده و بافت های پورفیریتیک و ویتریفیریک در آن ها قابل مشاهده اند. مطالعات ژئوشیمیایی در امتداد پروفیل های انتخابی از عدسی های کائولی دار نشان می دهند که عناصر نادرخاکی دارای الگوهای پراکندگی نسبتاً مشابهی می باشند که در ارتباط با مشابهت های شعاع یونی این عناصر با یکدیگر می باشند. مشاهدات صحرائی و مطالعات میکروسکوپی نشاندهنده ی دخیل بودن فرآیندهای هیپوژن و سوپرژن در تشکیل این ذخیره ی کائولن می باشند. محلول های اسیدسولفات اپی ترمال نقش عمده ای را در گسترش دگرسانی های آرژیلیک پیشرفته در این محدوده ایفا کرده اند. علاوه بر این محلول های اسیدی سوپرژن حاصل از اکسیداسیون پیریت های هیپوژن نیز در فرآیند کائولینیزاسیون نقش داشته اند.